Их хурлын дарга Г.Занданшатар, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ нарын Ардын намын шинэ удирдагч нар Их тэнгэрт Төрийн ордноо байгуулж, хажууд нь орон сууцаа барин өөрсдөө эрүүл агаарт тарвалзана гэж ярих боллоо. Тодруулбал, Занданшатар гэдэг хүн УИХ-ын дарга болонгуутаа "Төрийн ордныг Их тэнгэрт шинэчлэн барина. Техник эдийн засгийн үндэслэлийг нь ирэх оны төсөвт суулгасан. Захиргаа аж ахуйн алба зураг төслийг нь бэлэн болгоод газрынх нь асуудлыг шийдсэн байгаа. Ингэснээр парламентын ордон, албаны орон сууц бэлэн болно” гэж мэдэгдсэн.

Төрийн эрхийг барьж байгаа нөхөд ийм мэдэгдэл хийгээд үүнийгээ баталгаажуулах гэж Төрийн ордны нурсан гэх таазны зургийг авахуулан долдой нараараа цахим ертөнцөд өдөр шөнөгүй түгээж байна. Дарга нартаа жигтэйхэн хайртай долдойчууд "Ордны тааз ингээд нурж байна. Монгол төрийг удирдаж байгаа эрхмүүдийн амь насанд аюул учрахад ойрхон байна. Хэдхэн баллын газар хөдлөхөд ордон нурна” гэж эвий халай болон нус нулимстайгаа холилдох нь холгүй орилолдон, дарга нартаа сайн хүн болох гэж нийгмийг бужигнуулж байна.

Эрхтэн дархтанууд нь ийнхүү Их тэнгэрт ордноо байгуулан, өөрсдийнхөө орд харшийг бариулчихаад ноёд шиг жаргах тухай бодож байхад Монголын нийгэм өнөөдөр ямар байдалтай байгаа билээ.

Өвлийн тэсгим хүйтэнд ард түмний хүүхдүүд эмнэлгийн шалаар зулаастай, ардын хүүхдүүдийн сургуулийн тааз нь цөмрөөстэй, эгэл жирийн олон яахаа мэдэхгүй гүйлдэж байдаг.Сонгинохайрхан, Баянзүрхээс аваад бүх л дүүргүүдийн эмнэлэг ачааллаа дийлэхгүй,зовж шаналсан эцэг эхчүүд аргаа баран, ханиад хатгаа нь хүндэрсэн нялх балчир үрсээ шалан дээгүүр эгнүүлэн хэвтүүлчихээд босоогоороо сахиж хонодог. Нийслэл хотод дунд сургуулийн хүрэлцээ ямар байгааг бид бас сайн мэднэ.

Сурагчдаа багтааж дийлэхгүйн улмаас сургуулиуд өдрийн гурван ээлжээр хичээллэж, хамгийн сүүлд тарсан сурагчид оройн арван цагтай уралдаад гэрийнхээ босгыг алхдаг. Өвлийн жавар тачигнасан ид хүйтний оройн ес, арван цаг гэдэг утаа униар нь хэрээс хэтэрсэн тийм үе. Захын гэр хорооллын сурагчдын гуравдугаар ээлжийнхэн хичээлээ тараад шөнө орой гэртээ харихдаа ямар айхтар зам туулж, хатуу бэрхийг амсаж, айдастай түгшүүртэй харьдгийг манай сонин сурвалжилж байсан.

Тас харанхуй шөнө айлын хашаанаас нохой гарч ирээд бага ангийн сурагчийг урж тастахад хайя хүүе гэх хүн байхгүй. Гудамж нь гэрэл гэгээ байхгүй, эргүүл цагдаа, манаач гэж байхгүй. Охин хүүхдийг гудамжны архичид хүчиндэхэд аварч хамгаалах хүн байхгүй. Ийм л нөхцөлд Монголын балчир үрс сургуулиа тараад амь наана, там цаана гэрийнхээ барааг хардаг. Гудамжны золбин нохойд уруулсан, бүр идүүлчихсэн харамсалтай тохиолдлууд гарч байсан. Үнэхээр өр эмтэрмээр. Мөн нялх балчир үрсээ цэцэрлэгийн бараа харуулна гэдэг бол нийслэл хотын эгэл жирийн иргэдийн хувьд ёстой алаан байхгүй юу. Хичнээн шөнө цэцэрлэгийн гадаа оочерлож хоноод хүүхдээ оруулж чадаагүй эцэг эхчүүд өөрийн эрхгүй гутарч, ийм ч улс оронд амьдрах гэж дээ гэж аргаа баран цөхрөх энүүхэнд. Бүр сүүлдээ төр засаг ард иргэдээрээ доог тохуу хийж аз эзийг нь шалгах сугалаа гээчийг гарган доромжлох болсон.

Жилийн жилд төчнөөн цэцэрлэг, төчнөөн сургууль ашиглалтад орно гэх ээлжит үлгэрээ ярина. Мэдээж сургууль, цэцэрлэг шинээр нээгдэж байгаа. Гэвч улс орны хувьд, нийслэл хотын хувьд энэ нь арай ч гэмээр. Ард түмний амьдрал үнэндээ ядуу дорой, барзгар хүйтэн байна. Монголын төр, эрх баригчид ард иргэдийнхээ амьдралыг сайн сайхан болгохын төлөө юу ч хийсэнгүй, хүний урманд хуруугаа ч хөдөлгөсөнгүй. Ардын нам засгийн эрхэнд гарснаас хойш бүтэн гурван жилийн хугацаанд сандал суудал, албан тушаал буцаадалдаж зодолдлоо. Төрийн түшээд, дарга сайдуудынх нь ярьдаг юм нь ерөөсөө л Засгийн газраа огцруулах. Нам доторх бүлэглэл, фракцуудын хоорондох зодоон. Төрийн ордонд ээлж дараалан мэдээлэл хийнэ, тэр бүгд нь хов жив хэрүүл тэмцэл. Эрдэнэбатын засгийг огцруулах гэж эхний жилээ тэмцэж санаа нь амарсан. Дараа нь Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг огцруулах, Миеэгомбын Энхболдыг огцруулах гэсэн хоёр зүйлд бүх цаг хугацаа, хүч хөдөлмөрөө зарцуулсан. Ялангуяа Энхболдыг огцруулах гэж Монголын төр юу болсон билээ. Эрх баригчид нь гудманд гарч жагсаад, парламентын тэргүүнээ бараг л хүзүүгээр нь оосорлон өрөөнөөс нь чирч гаргана гэж Төрийн ордонд мэдэгдэл хийгээд, төрийн тэргүүн нь хууль санаачлаад, түүнийг нь Их хурлаараа баталж байж Энхболд гэдэг хүнийг буулгаж авсан.

Тэгтэл шинээр томилогдсон Их хурлын дарга нь тамгаа авангуутаа ганц ажил хийх тухай ярьсан нь Төрийн ордныг Их тэнгэрт байгуулах. Үнэндээ засгийн эрхийг авснаас хойш сандал ширээний төлөө зодолдож зодолдож дийлсэн талынх нь нөхөр хийх ажлаа танилцуулж байгаа царай нь энэ юм. Ардын эмнэлэг шалаараа зулаастай, сургууль таазаараа нураастай байхад Их тэнгэрт ордноо байгуулна гэж ярих зүрх зориг та нарт байна гэж үү. Ард иргэдийн амьдрал өдрөөс өдөрт доройтож буй энэ үед ингэж ярьчихаад сонгуульд орно гэж зориглодог улс төрийн нам гэж байх уу.

Улс төрийн ууган хүчин, бараг зуун жилийн түүхтэй энээ тэрээ гэж ярьж сурталчилж, цээжээ дэлдэхээсээ одоо ичих хэрэгтэй. Монголын ард түмэн ингэж доромжлуулсныхаа төлөө та нарыг сонгоно гэж байхгүй. Олны ярьдгаар ёстой үсгүй арчина. Давилуун дарга нарын ихэрхэл, улс орны хувь заяагаар тоглох тохуурхал орд өргөөгөө нүүлгээд зогсохгүй нь бололтой. Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага (ШХАБ)-д элсэж хар тамхитайгаа тэмцэх юм гэнэ. Энэ тухай Гадаад харилцааны сайд мэдэгдсэн. "Хар тамхины далд бүлэглэлийг цагдаагийн байгууллагын шугамаар бус хоёр хөршийн тусгай байгууллагуудын мэдээллээр олж авдаг. Тиймээс энэ яриа хэлэлцээрээ эрүүлээр үргэлжлүүлэх ёстой. Бидэнд энэ асуудлыг хөрш орнуудаа хардаж сэрдэхгүйгээр шийдэх боломжтой” гэж хэлсэн. Сүүлийн үед өдөр бүр зогсоо зайгүй хар тамхичдын бүлэглэл баригдаад байгаа нь цаанаа учиртай аж.

Эрх баригчид "ЖДҮ-чид гэмт хэрэг үйлдээгүй, зүгээр зээл авсан. Мөн ерэн оноос хойших өмч хувьчлалыг шалгана буцаана, ялангуяа малчдын малыг буцааж авна” гэж яриад байгаа. "Өмнөх өмч хувьчлалаа дүгнэж байж дараагийн хувьчлалыг ярих учиртай. Их хурлын чуулганаар өмч хувьчлалын асуудлыг танилцуулна” гэж Л.Оюун-Эрдэнэ хэлсэн. Үндсэндээ өмч хувьчлалыг маапаантай болсон гэж хардаж сэрдээд байгаа. Тэгвэл үйлдвэр үйлчилгээний газруудад тухайн үед өмч хувьчлал ямар чиг байсан явагдсан. Цэнхэр, ягаан тасалбараар явагдсаныг бид мэднэ. Харин малыг малчдад нийгэмчилсэн нь хуульгүй явагдсан. Тавин есөн оноос хойш байгуулагдсан нэгдэл нийгмийн малыг хөдөөнийхөн ямар ч хуульгүйгээр зүгээр хуваагаад авчихсан. Тэгж ярих юм бол нийгэмчилсэн эзэд нь ч аваагүй шүү дээ.

Ардын намын шинэ залуу удирдагчдын яриад, сэдээд байгаа энэ бүх зүйл ард түмнийхээ эсрэг болоод байх юм. Сонгууль дөхчихсөн байхад худлаа ярьж хий хоосон жүжиг тавьдгаа боль, бодитой ажил хий. Нийгмээ бага ч болов гэгээтэй болгож ард олныхоо ахуй амьдралыг өөд нь татахыг бодооч. Ерөнхий сайд ам нээх болгондоо цэвэрлэх байгууламж, нефтийн үйлдвэр гэж яриад байгаа. Гэтэл саяхан Ц.Элбэгдорж сэтгүүлчидтэй уулзахдаа "Миний эхлүүлсэн ажил” гэж хэлж байна лээ. Тэгэхээр ноён Хүүкт хийсэн ажил гэж байна уу. Монгол ардын намаа улс төрийн тавцангаас устгах гээгүй л юм бол элдэв дээдийн поопролоо одоо зогсоовол яасан юм бэ. Арай дэндэж байгаа юм биш үү?

Б.Батболд